Kuptimësi

nga hoxhë Justinian Topulli

Në një distancë kohore të shkurtër disa mujore, u bëmë “ekspertë” të inxhinierisë dhe mjekësisë, por kemi ngelur akoma të pavëmendshëm ndaj asaj që është më e rëndësishme në jetën tonë. Tërmetet menduam se na bën “ekspertë” të sizmologjisë, pandemia “ekspertë” të virologjisë, e ndoshta nesër -mos e dhëntë Zoti- “ekspertë” të ndonjë fatkeqësie që shpjegohet nga një tjetër disipline shkencore. Mirëpo njerëzit përveç se është e nevojshme të mësojnë sesi ndodhin këto ngjarje, për të ditur sesi të përballen me to, është e domosdoshme të zbulojnë kuptimin tyre, arsyen përse ato ndodhin. Të përhumbur në vargun e pafund të shpjegimeve mekanike shkak-pasojë, që epoka moderne imponon, njerëzit harrojnë se motivi që na shtyn t’i njohim ato është pikërisht nevoja për të njohur botën dhe kuptimin e jetës në të. Është pikërisht kuptimi i jetës sonë ai që na mban gjallë, edhe pse ne shpesh e harrojmë këtë, është pikërisht kuptimi ai që na motivon në çdo përpjekje të jetës, edhe pse jo rrallë herë ne e injorojmë atë, është pikërisht kjo nevojë që i jep kuptim vuajtjeve dhe kënaqësive tona dhe në fund është vetë misteri i jetës, nga i cili njerëzit tentojnë dështueshëm të ikin.
Njeriu është qenie që e ka në natyrën e tij të lindur tu jap kuptim gjërave. A nuk keni vënë re sesi fëmijët me një lehtësi të habitshme u japin kuptim çdo gjëje, aq sa për të rriturit shpesh ato duken absurde? A keni harruar se si fëmijët, ashtu si çdo njëri prej nesh dikur, pyesin pa pushim përse ndodh kjo e ajo, kush e bëri këtë e atë…? Edhe kur rritemi, në themel dhe thellësi të shpirtit tonë ne kemi po të njëjtat pyetje, të cilat edukimi dhe mjedisi laik ua ka venitur prezencën.
Etja e papërballueshme për kuptimësi është themeli i çdo shkence, sepse është vetë etja për burimin e ujit të jetës. E jeta është një mrekulli kaq e madhe, sa mahnitjen pas saj nuk e përballon dot asnjë shpirt njerëzor, mirëpo pikërisht për këtë arsye shumica jonë e mbulon me injorim këtë fakt kokëfortë, duke u zhytur pandërprerë në rutinën fizike të jetës së përditshme apo duke rendur pafundësisht pas shpjegimeve shkak-pasojë që shkenca e sotme ofron. Njerëzit mundohen t’i ikin vazhdimisht kësaj nevoje dhe pyetje sfilitëse për shpirtin, por nuk do të mund kurrë të ndahen prej saj.
Tërmetet, pandemitë, e për më tepër lindjet dhe vdekjet e përditshme do të jenë përherë këtu, për të na kujtuar dhe shkundur pikërisht për këtë nevojë shpirtërore që kërkon të përmbushet.
O njerëz! Jepini kuptim jetës, duke gjetur burimin e saj, dhe do të ndiheni të lehtësuar dhe shumë herë më të ndërgjegjshëm se si ta jetoni atë.