Zoti ju mëshiroftë Nuk është e fshehtë se dëgjimi i hytbes së xhumasë është obligim. Megjithatë, shumë nga këto çështje janë të panjohura për shumicën e njerëzve. Këtu është një përmbledhje e shkurtër e tyre:
Gjykimi për të folurit dhe lëvizjet gjatë xhumasë ka disa raste:
- Të folurit me imam:
Lejohet, siç dëshmohet në tregimin e burrit që iu drejtua Profetit ﷺ duke kërkuar shi, siç transmetohet në hadithin e pajtueshëm.
- Të folurit në përgjithësi:
Nuk lejohet, bazuar në ndalimin nga Profeti ﷺ, siç transmetohet në hadithin e pajtueshëm, dhe kjo është mendimi i shumicës së dijetarëve, përveç Shafiive.
- Të folurit nga ai që nuk dëgjon hytben për shkak të largësisë:
Është e ndaluar sipas malikive dhe një mendimi të hanbelive. Por shumica e dijetarëve e lejojnë. Qëndrimi më i saktë është i pari, për shkak të ndalimit të përgjithshëm dhe shmangies së shqetësimit.
Gjykimi për qortimin ndaj atij që flet ose bën diçka të papëlqyeshme në xhami ka dy raste:
- Me fjalë: Nuk lejohet, bazuar në hadithin: “Nëse i thua shokut tënd ‘hesht’ ndërkohë që imami po mban hytben, atëherë ke humbur shpërblimin.” (Hadith i pajtueshëm).
- Me shenjë: Ka mendime të ndryshme midis lejimit dhe pakënaqësisë. Mendimi më i saktë është lejimi, bazuar në hadithin kur Profeti ﷺ iu përgjigj një burri me shenjë për të heshtur ndërsa ai po mbante hytben. (Transmetuar nga Buhariu).
- Përshëndetja dhe përgjigja ndaj teshtitjes:
Nuk lejohet, sipas shumicës së dijetarëve, për shkak të ndalimit të përgjithshëm. Për hanbelitë, lejohet të shtrëngohen duart pa zë dhe teshtitësi duhet të falënderojë në heshtje.
- Të folurit pas selamit të imamit para hytbes:
Lejohet, sipas shumicës së dijetarëve dhe dy shokëve të Ebu Hanifes, por jo sipas vetë Ebu Hanifes. Sidoqoftë, është më mirë të shmanget, sepse është kohë për përmendje dhe lutje.
- Të folurit midis dy hytbeve:
Lejohet sipas hanbelive, ndërsa hanefitë dhe malikët e ndalojnë. Mendimi më i saktë është i pari.
- Të folurit kur imami hesht për një arsye:
E ndaluar sipas hanbelive, megjithëse disa prej tyre e lejojnë.
- Të folurit kur imami arrin te lutja:
E ndaluar sipas shumicës së dijetarëve, përveç Shafiive. Mendimi më i saktë është ndalimi.
- Të folurit për nevoja urgjente, si shpëtimi i një njeriu:
Lejohet, sepse nevojat e ngutshme e justifikojnë ndalimin.
Veprime të tjera gjatë hytbes së xhumasë:
Të lëvizësh ose të flasësh për regjistrimin e hytbes apo rregullimin e pajisjeve: Lejohet për nevojë.
Të lëvizësh për të filmuar hytben: Lejohet për përfitime më të mëdha, siç janë hytbet në Haremet e Shenjta.
Të recitosh lutje në heshtje, përfshirë edhe teshtitjen: Lejohet, sipas malikive dhe hanbelive.
Veprime të tjera të ndaluara:
Të konsumosh ushqim ose pije: E ndaluar sipas malikive dhe e urryer sipas shumicës së dijetarëve, përveç rasteve të nevojës ekstreme.
Të ecësh ose të lëvizësh pa arsye: E urryer, por lejohet për nevoja si shmangia e përgjumjes.
Të flasësh në telefon: Lejohet në rast nevoje.
Përdorimi i misvakut ose shpërndarja e sadakasë: E urryer gjatë hytbes.
Përmbledhje:
Dëgjimi i hytbes është detyrë e domosdoshme për të gjithë ata që janë në xhami dhe në vendin ku mund të falin.
Të gjitha veprimet dhe të folurit që prishin qetësinë gjatë hytbes janë të ndaluara, përveç rasteve të justifikuara.
Allahu dërgoftë paqe dhe bekime mbi Profetin tonë Muhamedin, familjen dhe shokët e tij.
Shkroi Fehd Jajha El Amari
Gjykatës ne Gjykatën e Apelit ne Meke
