Në Islam, trajtimi i teksteve të këshillimit dhe frikësimit duhet të bëhet me një ekuilibër të vetëdijshëm, duke pasur gjithmonë parasysh mëshirën e gjerë të Allahut dhe drejtësinë e Tij, mëshirën e Tij që i paraprin zemërimit të Tij.
Ja disa aspekte të rëndësishme për të shmangur te dëgjuesit dëshpërimin dhe humbjen e shpresës:
1. Kuptimi i balancuar i teksteve fetare.
Tekstet që përmbajnë kërcënim, nuk duhen marrë të shkëputura nga ato që flasin për shpresën dhe mëshirën. Allahu i Lartësuar thotë:
“Thuaju: ‘O robërit e Mi që e keni tepruar, mos e hiqni shpresën nga mëshira e Allahut!’” [Ez-Zumer: 53].
Frikësimi përmendet për të nxitur njeriun drejt pendimit, jo për ta shtyrë atë në dëshpërim. Profeti ﷺ ka thënë: “Edhe nëse robi i bën mëkatet sa toka, pastaj pendohet, Allahu do t’ia pranojë pendimin.” (E ka saktësuar Albani)
2. Kujtimi i vazhdueshëm i mëshirës së Allahut.
Allahu është Falës, Mëshirues dhe i do ata që pendohen:
“Vërtet Allahu i do ata që pendohen.” [El-Bekare: 222]
Edhe në tekstet më të forta të paralajmërimit, dyert e pendimit mbeten të hapura:
“Unë jam me të vërtetë Falës për atë që pendohet, beson dhe bën vepra të mira, pastaj qëndron në udhëzim.” [Taha: 82]
3. Largimi nga interpretimi pa dije.
Disa tekste duhen kuptuar në kontekstin e tyre (shkaku i zbritjes, kujt u janë drejtuar, koha dhe vendi). Për shembull, paralajmërimet e ashpra mund të jenë për jobesimtarët kokëfortë, jo për besimtarët mëkatarë.
Këshillohu me dijetarë të besueshëm për të kuptuar drejt tekstet dhe mos i interpreto vetë ato në mënyrë të nxituar.
4. Fokusimi në vepra, jo në vesvese (dyshime).
Në vend që të dënohesh vazhdimisht për gabimet, shndërroje atë energji në vepra të mira: namaz, istigfar, sadaka, lutje. Profeti ﷺ ka thënë:
“Ki frikë Allahun kudo që të jesh, dhe pasoje veprën e keqe me një të mirë, sepse ajo do ta fshijë atë.” (Sahih Tirmidhi)
Ruaju nga vesveset e shejtanit që i zmadhon mëkatet për të të futur në dëshpërim.
5. Trajtoje veten si një udhëtar që ka nevojë për furnizim.
Islami është fe e gradualitetit:“ Veproni nga veprat aq sa mundeni.” (Mutefekun ‘alejhi) – Mos e rëndo veten me më shumë se sa mund të përballosh.
Lexo jetët e atyre që janë penduar (nga sahabët që Allahu i ka pranuar) që të kuptosh se gabimi është pjesë e natyrës njerëzore dhe se pendimi është rruga e shpëtimit.
6. Lutja dhe mbështetja tek Allahu.
Thuaj: “O Allah! Kërkoj mbrojtje prej Teje nga brenga dhe pikëllimi, nga paaftësia dhe përtacia.” (Buhariu)
Kërko nga Allahu që ta hapë gjoksin tënd dhe të largojë pikëllimin, ashtu siç bëri profeti Junus a.s.:
“Dhe ai thirri në errësirat: ‘Nuk ka të adhuruar tjetër përveç Teje! I Lartësuar je Ti! Vërtet, unë kam qenë prej zullumqarëve.’” [El-Enbija: 87]
Në mbyllje:
Frika e tepruar që çon në dëshpërim nuk është nga Islami. Profeti ﷺ ka thënë:
“Feja është lehtësi. Askush nuk do ta shtrëngojë fenë veçse do të mundet.” (Buhariu)
Ndaj, ji si udhëtari që edhe nëse ndonjëherë pengohet, ai sërish e vazhdon rrugën, duke u mbështetur në mëshirën e pashtershme të Allahut.
“Kush tjetër përveç të humburve, mund të humbë shpresën në mëshirën e Zotit të tij?” [El-Hixhr: 56]